Το έργο αποτελεί πρόταση για τον Αρχιτεκτονικό διαγωνισμό «ΑΝΑΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΥΠΑΡΧΟΝΤΟΣ ΚΤΙΡΙΟΥ ΣΕ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ και ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΧΕΡΣΑΙΑΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΤΟΥ Ο.Λ.Π. ΣΕ ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΟ ΥΠΑΙΘΡΙΟ ΧΩΡΟ ΚΑΙ ΣΕ ΠΑΡΚΟ ΜΕ ΚΛΕΙΣΤΟ ΧΩΡΟ ΣΤΑΘΜΕΥΣΗΣ ΚΑΤΩΘΕΝ ΑΥΤΟΥ» που προκήρυξε ο ΟΛΠ. Το έργο διακρίθηκε με το 1ο Βραβείο. Οι βασικές αρχές σύνθεσης παρουσιάζονται παρακάτω:
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΙΔΕΑ
Η πρόταση διαχειρίζεται δύο κυρίαρχες συνιστώσες της δυναμικής του τοπίου: Την αποκατάσταση της συνέχειας του πρασίνου στην πόλη αλλά και της σύνδεσης του αστικού ιστού με τη θάλασσα και την πολιτιστική ακτή. Στον άξονα βορρά-νότου η οδός Κολοκοτρώνη αναδεικνύεται ως δρόμος φιλικός προς τον πεζό και συνδέει την μελλοντική πλατεία επί της οδού Εθνικής Αντιστάσεως με το νέο μουσείο. Στον άξονα ανατολής-δύσης ο λόφος Κανθάρου και η πλατεία Ελευθερίας συνδέεται με τον αρχαιολογικό χώρο της Ηετιώνειας πύλης και το πάρκο της Δραπετσώνας.
Η ΠΟΛΗ ΠΡΟΒΑΛΛΕΙ ΠΡΟΣ ΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ / Η ΓΡΑΜΜΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΚΑΙ Η ΑΣΤΙΚΗ ΠΡΟΒΛΗΤΑ
Το νέο μουσείο αποτελεί τον κόμβο που αρθρώνει το αστικό με το φυσικό τοπίο. Η πόλη διεισδύει στο χώρο του οικοπέδου, προβάλλει προς τη θάλασσα υπό μορφή σκάφους και δημιουργεί έναν χώρο συνολικής πρόσληψης της πολιτιστικής ακτής, την αστική προβλήτα. Η ροή στρέφεται στη συνέχεια προς τον αρχαιολογικό χώρο υπό γωνία αναφορικά με τη χάραξη του αρχαίου τείχους και συνδέεται μέσω της νέας διαμόρφωσης της οδού Κανάρη- ως δρόμος ήπιας κυκλοφορίας - με την Ηετιώνεια πολιτιστική ακτή, ολοκληρώνοντας την αστική είσοδο στο μουσείο και το δημόσιο πέρασμα προς τη θάλασσα.
Η ΝΕΑ ΤΟΠΙΟΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ / Η ΓΡΑΜΜΗ ΤΟΥ ΤΟΠΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΠΑΡΚΟ
Ένα νέο τοπιακό ανάγλυφο δημιουργείται ως φυσική κοιλότητα στο κέντρο της οποίας συλλέγονται τα βρόχινα ύδατα . Το φυσικό έδαφος, οι φυτεύσεις και η επιφάνεια νερού συγκροτούν τα τρία στοιχεία του τοπίου. Ο φυσικός χώρος διεισδύει στον τεχνητό και δημιουργεί τοπιακές γραμμές περιπάτου, διαμορφώνοντας την τοπιακή είσοδο του μουσείου.
Η ΜΟΥΣΕΙΑΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΗΣ ΟΧYΡΩΣΗΣ / ΤΟ ΤΕΙΧΟΣ ΩΣ ΣΥΝΘΕΤΙΚΟ ΚΑΙ ΝΟΗΜΑΤΙΚΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ
Η μουσειακή συγκρότηση εμπνέεται από τη φυσιογνωμία του αρχαιολογικού χώρου αλλά και την γενικότερη ιστορική ταυτότητα του Πειραιά, η οποία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τα τείχη και την οχύρωση - το ελεγχόμενο όριο δηλαδή μεταξύ στεριάς και θάλασσας. Το μουσείο οργανώνεται κατά μήκος ενός τείχους - ορίου που διαχειρίζεται την σχέση του εκθεσιακού κορμού με τις συμπληρωματικές δραστηριότητες. Το τείχος διαδραματίζει τον ρόλο του χρόνου και φυλάσσει στο εσωτερικό του τα υλικά κατάλοιπα του παρελθόντος ως τεκμήρια της ύπαρξης της πόλης στο παρόν. Ο επισκέπτης ακολουθεί το τείχος ως νοηματική συνέχεια και στο τέλος, αφού βυθιστεί κάτω από την οδό Κανάρη, αναδύεται στον αρχαιολογικό χώρο. Επιπρόσθετα, στο επίπεδο που χωροθετούνται οι εργαστηριακοί χώροι προτείνεται μια εναλλακτική διαδρομή για το κοινό, το οποίο θα μπορεί να επισκέπτεται περιμετρικά και να παρακολουθεί μέσα από βιτρίνες τις εργασίες, ενώ το επιστημονικό προσωπικό θα κινείται στο εσωτερικό αυτόνομα, με στόχο την ανάδειξη της διαδικασίας συντήρησης ως εκπαιδευτική διαδρομή.
ΤΕΧΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ / ΥΛΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΕΠΙΔΕΡΜΙΔΑ
Προτείνεται ο καθαρισμός και η ανάδειξη του υπάρχοντος σκελετού από σκυρόδεμα με την τεχνική της ενίσχυσης και του επιφανειακού τριψίματος, η κατασκευή του τείχους και της αστικής προβλήτας από μέταλλο με επένδυση ξύλινου ντεκ στην οροφή και η κατασκευή της νέας επιδερμίδας από πλακίδια ανακυκλωμένου σκυροδέματος σε μεταλλική στήριξη. Η επιδερμίδα απαντά στις παραμέτρους των χρήσεων, τις απαιτήσεις του φυσικού σκιασμού και της θέας και μεταφράζεται σε ένα σύστημα κελύφους διαδοχικών πλακιδίων που εμπνέεται από το ισόδομο σύστημα του μνημείου. Οι διαδρομές στον περιβάλλοντα χώρο κατασκευάζονται από στερεοποιημένο χώμα ή κεραμικό δάπεδο ανάλογο των αρχαιολογικών διαδρομών.
ΑΡΧΙΤΕΚTΟΝΕΣ
Τσαμπίκος Πετράς / Τσαμπίκος Πετράς Architectural Studio
ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ
Βασιλική Δασκαλάκη, Ιωάννα Ηλιάδη, (αρχιτέκτονες) Γιάννης Φουλάκης (ΤΕΛΕΙΟΦΟΙΤΟΣ ΑΡΧ. ΠΑΤΡΩΝ)
Πηνελόπη Καλλίτση (σύμβουλος μουσειολογικής μελέτης)
Κωνσταντίνος Χούσος (σύμβουλος στατικής μελέτης)
