Διάλογοι #8: Πόλη και κλιματική αλλαγή
Τρίτη 8/4 @ 19:00, στο Σ5

Εισηγητές:
Θάλεια Γρηγοριάδου, Αρχιτέκτων, Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος & Κλιματικής Αλλαγής
Κωνσταντίνος Καρατσώλης, Νομικός, Υποψήφιος Διδάκτωρ ΤΑΜ ΠΠ
Κωνσταντίνος Σακαντάμης, Αναπλ. Καθηγητής, ΤΑΜ ΑΠΘ
Στέλλα Τσόκα, Επίκ. Καθηγήτρια, Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών ΠΠ
Αγγελική Χατζηδημητρίου, Επίκ. Καθηγήτρια ΤΑΜ ΠΠ [συντονίστρια]

Η επίδραση του δομημένου περιβάλλοντος των πόλεων στο αστικό κλίμα έχει καταγραφεί αναλυτικά εδώ και δεκαετίες, ως ακούσια κλιματική μετατροπή από ανθρώπινες δραστηριότητες, με το κλίμα της πόλης να ορίζεται ως ένα αμάλγαμα μικροκλιμάτων που δημιουργούνται στις αστικές χαράδρες ανάμεσα στα κτίρια και επηρεάζονται από τα χαρακτηριστικά στο άμεσο περιβάλλον τους*. Σήμερα, η εξέλιξη της κλιματικής αλλαγής και τα σχέδια της Ευρωπαϊκής Ένωσης για αποανθρακοποίηση ως το 2050, αυξάνουν τις απαιτήσεις για τη συνεισφορά του σχεδιασμού στην προσαρμογή των πόλεων σε αναδυόμενες συνθήκες και τον μετριασμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σε όλες τις κλίμακες, από τα υλικά και τα κτίρια ως τον σχεδιασμό και τη λειτουργία των πολεοδομικών συγκροτημάτων. Ενώ έχουν ήδη διαμορφωθεί αυστηροί κανονισμοί για την ενεργειακή συμπεριφορά των κτιρίων (ΚΕΝΑΚ), πλαίσια για την αξιολόγηση των υλικών δόμησης (περιβαλλοντικό αποτύπωμα προϊόντων) και περιορισμοί για τις ρυπογόνες μετακινήσεις (σχέδια βιώσιμης αστικής κινητικότητας), οι οδηγίες στον σχεδιασμό των υπαίθριων χώρων παραμένουν αόριστες χωρίς σαφείς στόχους και μετρήσιμα κριτήρια για την αντιμετώπιση της αστικής θερμικής νησίδας, την ενίσχυση της αστικής ανθεκτικότητας σε ακραία φαινόμενα όπως καύσωνες και πλημμύρες, την κατανάλωση ενέργειας, την ενσωμάτωση φυσικών οικοσυστημάτων, πράσινων και μπλε υποδομών κ.α. Η απουσία συγκεκριμένων απαιτήσεων για τον βιώσιμο σχεδιασμό των αστικών υπαίθριων χώρων οδηγεί σε αποσπασματική αντιμετώπισή του από διαφορετικούς φορείς και περιορίζει τις δυνατότητες αποτελεσματικής συνεισφοράς στο περιβάλλον της πόλης. Παραδείγματα αρχιτεκτονικών διαγωνισμών και προγραμμάτων υλοποίησης αστικών αναπλάσεων με περιβαλλοντικούς όρους αναδεικνύουν τις ελλείψεις προδιαγραφών ενώ οι εθνικές και διεθνείς επιδιώξεις για τις εκπομπές άνθρακα ενισχύουν την ανάγκη διατύπωσης στόχων και μεθόδων αξιολόγησης και η έρευνα στην αστική κλιματολογία παρουσιάζει αναπτυγμένη τεχνογνωσία και εργαλεία για να καλύψει αυτήν την ανάγκη. Μέσα από τα παραπάνω θέματα αναζητούνται τα εμπόδια και οι δυνατότητες καθορισμού κριτηρίων και προδιαγραφών σχεδιασμού για τη βελτίωση του αστικού μικροκλίματος, την ποιότητα διαβίωσης των κατοίκων και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των πόλεων.

*“Beneath roof-level is the urban canopy layer, which is produced by micro-scale processes operating in the streets (‘canyons’) between the buildings. Its climate is an amalgam of micro-climates each of which is dominated by the characteristics of its immediate surroundings.” T.R. Oke (1978). Boundary Layer Climates. Methuen & Co ltd.