Το μάθημα αποτελεί εισαγωγή σε σημαντικούς σταθμούς και θεματικές της ιστορίας και της θεωρίας της τέχνης, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Εστιάζοντας κυρίως σε κεφάλαια της μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης και θεωρίας, το μάθημα γεφυρώνει διαφορετικές ιστορικές περιόδους προσφέροντας μια σφαιρική κατανόηση των τρόπων ανάλυσης της τέχνης ως ιστορικό και πνευματικό φαινόμενο. Ξεκινώντας από τις προσπάθειες του Πλίνιου του Πρεσβύτερου να γράψει μια ιστορία της κλασσικής τέχνης συνθέτοντας πληροφορίες της εποχής του, η εισαγωγή στο μάθημα περιγράφει τη γέννηση της ιστορίας της τέχνης ως ακαδημαϊκή πειθαρχία στα τέλη του 19ου αιώνα, υπό την φιλοσοφική αιγίδα που πρόσφερε η εγελιανή «φιλοσοφία της ιστορίας». Εξετάζουμε πως η παράδοση αυτή επηρέασε συγγραφείς όπως ο Alois Riegl και ο Heinrich Wölfflin, επιτρέποντάς τους να διατυπώσουν διαφορετικές θεωρίες του στυλ και να διακρίνουν περιόδους, όπως η Αναγέννηση και το Μπαρόκ.
διαλέξεις του μαθήματος οργανώνονται σε διαθεματικές ενότητες που επιτρέπουν την επίσκεψη διαφορετικών περιόδων, κινημάτων και καλλιτεχνικών φαινομένων. Η ανάδυση της νεωτερικής δημόσιας σφαίρας και το ερώτημα του «δημόσιου» στη τέχνη ερευνάται από την εποχή του Gustave Courbet μέχρι το μινιμαλισμό και τις σύγχρονες μορφές κοινωνικού παρεμβατισμού. Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στο φαινόμενο το πριμιτιβισμού εντός του μοντερνισμού και της μοντέρνας τέχνης. Το ενδιαφέρον για το «αρχαϊκό» χαρακτηρίζει, με διαφορετικό τρόπο, ένα εύρος κινημάτων: από τον ιμπρεσσιονισμό, στο μετιμπρεσσιονισμό, από τον εξπρεσσιονισμό, από τον κυβισμό στο Dada και τον σουρρεαλισμό, από την Art Brut στις επιτελέσεις μεταπολεμικών κινημάτων όπως ο βιενέζικος αξιονισμός.
Οι διαλέξεις εστιάζουν στη συγκρότηση της Καταστασιακής Διεθνούς και στην στάση των πρωταγωνιστών της απέναντι στη μεταπολεμική βιομηχανία του θεάματος, τη πολιτιστική πολιτική του ψυχρού πολέμου, την εμπειρία της καθημερινότητας. Παρουσιάζονται τα παρεμβατικά εργαλεία των καταστασιακών, η σχέση τους με τη πολεοδομία και η φιλοσοφική σκέψη που παρήγαγαν. Ειδικές θεματικές εστιάζουν στη σχέση των ιστορικών πρωτοποριών (Dada, Σουρρεαλισμός, Κονστρουκτιβισμός) με τις δύο φάσεις της μεταπολεμικής πρωτοπορίας (δεκαετία του 1950 και μετά-το-1968 περίοδος). Για την κατανόηση των σχέσεων ανάμεσα στην ιστορική και μεταπολεμική πρωτοπορία αξιοποιείται η θεωρητική σκέψη διανοητών όπως οι Peter Bürger, Benjamin Buchloh, Rosalind Krauss, Hal Foster κ.α.
Δίνεται έμφαση στη -με τον Μάη του ’68- πρωτοπορία, η οποία προέβη σε μια «κριτική των θεσμών» και στη κοινωνική κατανόηση των ιδεολογικών και οικονομικών παραγόντων που διαμορφώνουν το πεδίο της τέχνης (Hans Haacke, ο Daniel Buren, ο Marcel Broodthaers, ο Michael Asher, ο Lawrence Weiner, Martha Rosler, Andrea Fraser, Fred Wilson κ.α.) Θα εξεταστεί, επίσης, η επιρροή της εννοιολογικής τέχνης, του μινιμαλισμού και του μεταμινιμαλισμού στη τέχνη και τη θεωρία της δεκαετίας του 1970.
Το μάθημα δίνει επίσης έμφαση στη δραστηριότητα φεμινιστριών καλλιτέχνιδων που δραστηριοποιήθηκαν κυρίως τη δεκαετία του 1980, διερευνώντας τον ρόλο του θεατή και του βλέμματος στη μαζική κουλτούρα, τη διαφήμιση και τη κατανάλωση. Αναλύεται πως η σκέψη των Althusser, Lacan, Barthes και Foucault δημιούργησε ένα νέο πλαίσιο κατανόησης της έμφυλης ταυτότητας -και της σχέσης της με τους κυρίαρχους λόγους- για καλλιτέχνιδες όπως οι Mary Kelly, Barbara Kruger, Cindy Sherman, Louise Lawler, Sherrie Levine κ.ά.
διαλέξεις εισάγουν τους φοιτητές σε σύγχρονες προβληματικές όπως η «κοινωνική στροφή» στη τέχνη του 21ου αιώνα και οι κριτικές προσεγγίσεις της. Μελετάται ο πολλαπλασιασμός συμμετοχικών καλλιτεχνικών εγχειρημάτων που βασίζονται στη συνεργασία του καλλιτέχνη με κοινωνικές ομάδες, συλλογικότητες, κοινότητες κ.ο.κ. (Superflex, Francis Alÿs, Pierre Huyghe, Thomas Hirschhorn, Arthur Zmijewski, Christoph Schliengensief, Phil Collins κ.α.). φοιτητές παρακολουθούν συμμετέχουν σε ένα θεωρητικό και καλλιτεχνικό επίδικο που αναδύεται με τη «σχεσιακή αισθητική» του Nicolas Bourriaud και συμπληρώνεται από τη κριτική της σχεσιακής τέχνης από τη Claire Bishop.
μάθημα ερευνά, επίσης, σύγχρονα ρεύματα καλλιτεχνικού ακτιβισμού από Αμερική, Ευρώπη και Ρωσία. Αναλύονται διαφορετικές τακτικές και στρατηγικές του καλλιτεχνικού ακτιβισμού, από τους πειραματισμούς του διαδικτυακού καλλιτέχνη Heath Bunting μέχρι την αντιποίηση και «διόρθωση» ταυτοτήτων από τους CAE, Ubermorgen και The Yes Men), τις στρατηγικές της «υπονομευτικής κατάφασης» (subversive affirmation) και υπερταύτισης (overidentification) σε καλλιτεχνικά κινήματα όπως το σλοβένικο NSK, η πολωνική Orange Alternative, το Luther Blissett project κ.α.
